Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel
| Idag är det fredag den 24 juni 2022 |
|---|
.jpg) Suzi Quatro (fødd 1950) er ein USA-amerikansk songar-låtskrivar, musikar og skodespelar. I 1970-åra fekk ho ei rekkje hitsinglar som gjorde det betre i Europa og Australia enn i heimlandet, og nådde mellom anna toppen i Storbritannia og andre europeiske land med singlane «Can the Can» (1973) og «Devil Gate Drive» (1974). Quatro gav ut det sjølvoppkalla debutalbumet sitt i 1973. Sidan den gongen har ho gjeve ut 15 studioalbum, ti samlealbum og eit konsertalbum. Blant andre hittar finn ein «48 Crash», «Daytona Demon», «The Wild One» og «Your Mama Won't Like Me». Etter å ha spelt rolla som bassisten Leather Tuscadero i den populære amerikanske situasjonskomedien Happy Days, nådde duetten hennar «Stumblin' In» med Smokie-songaren Chris Norman fjerdeplassen i USA. Mellom 1973 og 19890 fekk Quatro seks Bravo Otto-prisar. I 2010 vart ho stemt inn i Michigan Rock and Roll Legends. Det nyaste studioalbumet til Quatro, The Devil in Me, kom ut i 2021 der ho samarbeidde med sonen Richard Tuckey. Les meir …
|
Dagens skandinaviska artikel är en mall på huvudsidan som visar utvalda artiklar från Wikipediorna på norskt bokmål, danska och nynorsk.
Artiklarna följer en rotationsordning:
- Måndag: Danska
- Tisdag: Norska (nynorsk)
- Onsdag: Norska (bokmål)
- Torsdag: Danska
- Fredag: Norska (nynorsk)
- Lördag: Danska
- Söndag: Norska (bokmål)
Artiklarna kan hämtas härRedigera
Tidigare samordnades detta på Skanwiki på meta, meta:Skanwiki/Utvalgte artikler. Nu hämtas artikelsammanfattningarna direkt från de olika Wikipediornas projektsidor.
Vecka 25Redigera
| Bokmål | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Dansk | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Nynorsk | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Svenska | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
Vecka 26Redigera
| Bokmål | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Dansk | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Nynorsk | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Svenska | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
Vecka 27Redigera
| Bokmål | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Dansk | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Nynorsk | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Svenska | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
Se även:
Om man hämtar mallen direkt från ursprungswikipedian, kan man behöva ändra alla internlänkar, till exempel från [[artikkel]] till [[:no:artikkel|artikkel]]. Därför kan det vara lämpligt att till exempel hämta den danska sammanfattningen från en norsk Wikipedia-sida, där alla internlänkar redan är justerade.
MallarRedigera
| Vecka 25 | ||
|
22 juni 2022, 26 juni 2022, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Bokmål/Vecka 25, 2022 _2.jpg) Joachim von Ribbentrop (1893–1946) var utenriksminister i Nazi-Tyskland fra 1938 til 1945. Han hadde bakgrunn som diplomat og forretningsmann, og ble involvert i politikk ved Hitlers maktovertakelse i 1933. Han spilte en nøkkelrolle i forhandlingene om Antikominternpakten mellom Tyskland og Japan, og senere Molotov–Ribbentrop-pakten mellom Tyskland og Sovjetunionen. Ribbentrop trodde at Frankrike og Storbritannia ikke ville gå til krig for Tsjekkoslovakia eller Polen. Han hevdet at Storbritannia ville la seg skremme til nøytralitet. Han trodde ikke at USA var en seriøs motstander for Tyskland. Ribbentrop var ved innledningen til andre verdenskrig en talsmann for invasjon av Tsjekkoslovakia og Polen. De allierte stilte ham for retten i Nürnbergprosessen sammen med de andre tyske topplederne som ikke hadde begått selvmord. Han ble dømt til døden og hengt. ► Les mer her. |
20 juni 2022, 23 juni 2022, 25 juni 2022, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Dansk/Vecka 25, 2022  Den mexicanske revolution var en periode med ustabilitet og borgerkrig i Mexico. Den begyndte med udbredt modstand mod diktatoren Porfirio Diaz i 1910, efter at Francisco Madero havde tabt til ham i et præsidentvalg. Madero opildnede befolkningen til at gøre oprør, og det lykkedes ret hurtigt at få afsat Diaz. Imidlertid havde Madero ikke bred opbakning, og han blev myrdet få år senere. Derpå opstod der et magttomrum, hvor flere revolutionære kæmpede indbyrdes om magten, og hvor flere af de revolutionære ledere myrdede hinanden. Blandt disse revolutionære var Carranza, Obregón, Villa og Zapata. Det lykkedes dog også i 1917 at få indført en ny forfatning, der på papiret garanterede demokratiske rettigheder. Efter mange års politisk og militær uro blev landet stabiliseret i 1930'erne, da det Institutionelle Revolutionære Partis (PRI) fik kontrollen over landet. ► Læs mere |
21 juni 2022, 24 juni 2022, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Nynorsk/Vecka 25, 2022 Suzi Quatro (fødd 1950) er ein USA-amerikansk songar-låtskrivar, musikar og skodespelar. I 1970-åra fekk ho ei rekkje hitsinglar som gjorde det betre i Europa og Australia enn i heimlandet, og nådde mellom anna toppen i Storbritannia og andre europeiske land med singlane «Can the Can» (1973) og «Devil Gate Drive» (1974). Quatro gav ut det sjølvoppkalla debutalbumet sitt i 1973. Sidan den gongen har ho gjeve ut 15 studioalbum, ti samlealbum og eit konsertalbum. Blant andre hittar finn ein «48 Crash», «Daytona Demon», «The Wild One» og «Your Mama Won't Like Me». Etter å ha spelt rolla som bassisten Leather Tuscadero i den populære amerikanske situasjonskomedien Happy Days, nådde duetten hennar «Stumblin' In» med Smokie-songaren Chris Norman fjerdeplassen i USA. Mellom 1973 og 19890 fekk Quatro seks Bravo Otto-prisar. I 2010 vart ho stemt inn i Michigan Rock and Roll Legends. Det nyaste studioalbumet til Quatro, The Devil in Me, kom ut i 2021 der ho samarbeidde med sonen Richard Tuckey. Les meir … |
| Vecka 26 | ||
|
29 juni 2022, 3 juli 2022, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Bokmål/Vecka 26, 2022  Konsekvensene av global oppvarming for havet handler om omfattende negative virkninger av dagens klimaendringer. Havnivået, kystlinjer, forsuring av havet, havstrømmer, sjøvannets kjemi og havets temperatur kan påvirkes av global oppvarming. Oppvarmingen kan utløse flere endringer for klimasystemet. I neste omgang får endringene konsekvenser for samfunn i form av tapt levebrød, skader på liv og eiendom og redusert mattilgang. Alt etter graden av oppvarming kan endringene føre til store og uopprettelige skader. Havforsuring, oksygentap og redusert utbredelse av sjøis, samt andre endringer, kan ytterligere forverre de forhold som oppvarmingen forårsaker. Havet er knyttet sammen med andre deler av klimasystemet gjennom vannets- og karbonets kretsløp, samt energiutveksling mellom havet og atmosfæren. Dermed får endringene i havet betydning for hele kloden. ► Les mer her. |
27 juni 2022, 30 juni 2022, 2 juli 2022, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Dansk/Vecka 26, 2022  Nicolas Winding Refn (født 1970) er en dansk filminstruktør, manuskriptforfatter og producer. Efter at være droppet ud af Filmskolen lavede han filmen i 1996 Pusher, som blev en stor succes, både i Danmark og i udlandet. I 2002 instruerede han Fear X, som sin første engelsksprogede film. Filmen blev en økonomisk fiasko, og Refn gik konkurs. Efter at have lavet Pusher II og Pusher III kom han dog økonomisk på fode igen. I 2008 instruerede han vikingefilmen Valhalla Rising med Mads Mikkelsen i hovedrollen som en enøjet, stum vikingekriger. I 2011 instruerede han actiondramaet Drive med Ryan Gosling i hovedrollen. Ved Filmfestivalen i Cannes samme år vandt han prisen for bedste instruktør. Gosling spillede også hovedrollen i Refns niende film, Only God Forgives i 2013, som blev udtaget til hovedkonkurrencen i Cannes. Gyseren The Neon Demon (2016) med Elle Fanning i hovedrollen blev ligeledes udtaget til Cannes' hovedkonkurrence. ► Læs mere |
28 juni 2022, 1 juli 2022, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Nynorsk/Vecka 26, 2022  Omansk geografi er geografien til Oman, eit land i Sørvest-Asia, som grensar til Arabiahavet, Omanbukta og Persiabukta, mellom Jemen og Dei sameinte arabiske emirata. Oman ligg i det søraustlege hjørnet av Den arabiske halvøya og dekkjer eit areal på 309 500 kvadratkilometer. Landarealet består av varierande topografi: dalar og ørkenar utgjer 82 % av landmassen, fjellkjeder 15 % og kystsletta 3 %. Sultanatet grensar til Omanbukta, Arabiahavet og Rub' al Khali (Den tomme fjerdedelen) i Saudi-Arabia, som alle har bidrege til å isolere Oman geografisk. Historisk hadde landet kontakt med omverda via sjøen, ikkje berre til andre land, men òg mellom kystbyane i landet. Rub al Khali er vanskeleg å krysse sjølv med moderne køyretøy, og danna ein barriere mellom sultanatet og det arabiske indre. Al Hajar-fjella, som dannar eit belte mellom kysten og ørkenen frå Musandamhalvøya til byen Sur på det austlegaste punktet i Oman, danna ein annan barriere. Desse geografiske barrierane gjorde at det indre av Oman aldri vart utsett for utanlandske invasjonar. Les meir … |
| Vecka 27 | ||
|
6 juli 2022, 10 juli 2022, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Bokmål/Vecka 27, 2022  Jens Stoltenberg (født 1959) er en norsk politiker (Ap), som siden 2014 har vært generalsekretær i NATO. Han var Norges statsminister 2000–2001 og 2005–2013, finansminister 1996–1997, energi- og næringsminister 1993–1996 og leder i Arbeiderpartiet fra 2002 til 2014. Stoltenberg var med sine 41 år Norges yngste statsminister noensinne da han tiltrådte i 2000. Han var stortingsrepresentant for Oslo fra 1991 til 2014. I februar 2022 ble han utnevnt til Norges sentralbanksjef. Han skulle ha tiltrådt i desember 2022, men trakk seg fra stillingen i mars samme år, da han forlenget avtalen med NATO til 2023, som følge av Russlands invasjon av Ukraina. Stoltenberg har blitt beskrevet som en «pragmatisk kompromissmaker uten sterke ideologiske føringer», og kan regnes til «den tredje vei» innen det moderne sosialdemokratiet. ► Les mer her. |
4 juli 2022, 7 juli 2022, 9 juli 2022, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Dansk/Vecka 27, 2022 ).png) Flere stammer på den nordamerikanske prærie så deres indianerbyer brændt af fjendtlige siouxer i perioden 1834-1862. Både mandaner, hidatsaer og arikaraer i North Dakota samt pawnees i Nebraska oplevede at få deres hjem ødelagt i brande påsat af forskellige siouxer. Ved flere af angrebene blev grupper af kvinder og børn bortført, ligesom de angribende siouxer også ved mindst én lejlighed lykkedes med at stjæle et anseeligt antal ridedyr. Såvel de angribende siouxer som de forskellige forsvarende stammer erfarede, at visse af disse meget direkte angreb også medførte betydelige tab af krigere, og visse af de angrebne stammer valgte efterfølgende at flytte sammen i større byer med andre byindianere fremfor usikkerhed ved at bo i små isolerede bysamfund. I sidste ende blev disse gensidige angreb dog stoppet af USA's myndigheder hen imod slutningen af 1800-tallet. ► Læs mere |
5 juli 2022, 8 juli 2022, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Nynorsk/Vecka 27, 2022  Synthliboramphus er ei biologisk slekt i alkefamilien med fem artar av små sjøfuglar, alle lever i det nordlege Stillehavet. Artane i slekta deler det norske fellesnamnet «starik». IUCN har klassifisert fire av artane som sårbare eller sterkt truga. Arten nordstarik er globalt klassifisert som livskraftig, men i Canada er han truga, fordi hekkesuksessen til denne arten er særs sterkt påverka av introduserte pattedyr. Synthliboramphus-alkene er små alkefuglar med kvit underside og blågrå eller svart overside i fjørdrakta. Artane skil seg frå kvarandre i utforming av nebb, nordstarik har særs kort kort, kraftig, hornfarga nebb, japanstarik har kort, kraftig, bleikblått nebb, dei andre artane har langt, slankt, svart nebb. Typisk er starikar rundt 24 til 26 centimeter i kroppslengd. Den minste arten er mexicostarik med ei kroppslengd på 21 cm. Den største i slekta er nordstarik, som når ei lengd på 27 centimeter. Les meir … |